จังหวัดกาฬสินธุ์ร่วมกับกรมประชาสัมพันธ์เสนอบทความวิทยุ
ตามโครงการส่งเสริมการท่องเที่ยวจังหวัดกาฬสินธุ์ ประจำปี 2564

************************************************************

เรื่อง พระธาตุยาคู กาฬสินธุ์
          พระธาตุยาคู เป็นหนึ่งในโบราณสถานที่พบในเขตเมืองฟ้าแดดสงยาง ซึ่งเป็นเมืองโบราณที่มีการขุดค้นพบหลักฐานต่างๆ มากมาย พระธาตุยาคูเป็นเจดีย์ขนาดใหญ่ที่สุดในเมืองฟ้าแดดสงยาง ซึ่งชาวบ้านเชื่อกันว่า เป็นพระธาตุที่บรรจุอัฐิของพระเถระชั้นผู้ใหญ่ที่ชาวเมืองเคารพนับถือ จึงเรียกกันว่า พระธาตุยาคู (ญาคู ภาษาอีสาน หมายถึง พระสงฆ์ผู้ใหญ่ในวัด) และเนื่องด้วยเป็นสถานที่แห่งเดียวในเมืองฟ้าแดดสงยางที่ไม่ถูกทำลายโดยเมืองเชียงโสม ซึ่งเป็นฝ่ายชนะสงคราม จึงนับเป็นโบราณสถานที่ยังคงสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ มีหลักฐานว่าแต่ละส่วนของพระธาตุยาคู สร้างขึ้นใน 3 สมัย โดยส่วนฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมย่อมุม มีบันไดทางขึ้น 4 ทิศ สร้างในสมัยทวารวดี ถัดขึ้นมาเป็นส่วนฐานทรงแปดเหลี่ยม สร้างในสมัยอยุธยา ซึ่งสร้างซ้อนทับบนฐานเดิม ส่วนองค์ระฆังและส่วนยอดสร้างต่อเติมในสมัยรัตนโกสินทร์
          มีข้อสังเกตตามประวัติศาสตร์ว่า เมื่อเมืองเชียงโสมชนะสงคราม ได้ทำลายทุกสิ่งทุกอย่างในเมืองฟ้าแดดสงยาง แต่พระธาตุยาคูเป็นสถานที่แห่งเดียวในเมืองฟ้าแดดสงยางที่ไม่ถูกทำลายโดยเมืองเชียงโสม จึงนับเป็นโบราณสถานที่ยังคงสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ ทุกๆ ปีในช่วงวันวิสาขปุณณมี ที่พระธาตุยาคูจะมีการจัดงานประเพณีสรงน้ำพระธาตุยาคู และประกอบพิธีบวงสรวงพระธาตุยาคู โดยจะมีขบวนแห่ ประชาชนแต่งกายด้วยชุดพื้นเมืองโบราณ เน้นโทนสีเหลือง และมีนางรำจากหมู่บ้านต่างๆ จาก 18 อำเภอใน จ.กาฬสินธุ์ กว่า 1,000 คน สวมเสื้อสีเหลือง ห่มสไบแพรวา ผ้านุ่งตีนแดง รำบูชาพระธาตุยาคู ท่ามกลางทะเลธุงประดิดประดอยหลากหลายสีสันและรูปแบบที่โบกสะบัดปลิวไสวอย่างสวยงามตระการตาจำนวนพันๆ ต้น
          พระธาตุยาคู หรือ พระธาตุใหญ่ ตั้งอยู่ที่บ้านเสมา ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นเจดีย์ที่ใหญ่ที่สุดในบริเวณเมืองฟ้าแดดสงยาง ซึ่งพระธาตุยาคู ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 54 วันที่ 3 มกราคม 2480 และประกาศกำหนดขอบเขตโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 99 ตอนที่ 155 วันที่ 21 ตุลาคม 2525 เนื้อที่ประมาณ 6 ไร่ 2 งาน

............................................